Üre, proteinin metabolize edilmesi ile doğal olarak oluşan, dışkıyla atılabilen bir ürün olma özelliği taşıyor. Tarım sektöründe hem ekinlerde gübre hem de hayvan yemi olarak kullanılan üre, susuz amonyağın yüksek derecede (180) basınçla reaksiyona girmesi sonucu elde ediliyor.
Beyaz rengi ve kokusuz olması ile bilinen üre gübresi, suda kolaylıkla çözünebilmesi sayesinde pratik uygulama vadediyor. Azotlu gübreler içinde kategorize edilen üre gübreleri, hem topraktan hem de yapraktan uygulanabiliyor. Böylelikle bitkilerin azot ihtiyaçları karşılanabiliyor. CO(NH2)2 – %46 N formülündeki üre gübresi, amidli gübre olarak sınıflandırılıyor. İçindeki karbon ve yapısındaki azot bu sınıflandırma için gerekçe gösteriliyor. Dr. Gürbüz Mızrak’ın “Üre gübresinde azot kayıplarının nedenleri ve kayıpları azaltma yöntemleri” adlı makalesine göre, yavaş etkili gübrelerden olan üre gübresi, bitki tarafından kullanılırken işlemden geçiyor. Topraktaki üre bakterilerinin reaksiyona girerek amonyum azotu oluşturması gerekiyor. Üre gübresi etki süresi ve etkinin derecesi; toprağın sıcaklığına, topraktaki üre bakteri konsantrasyonuna göre değişiyor.
Üre Gübresi Nedir? Ne İşe Yarar?
Üre gübresi, bitkilerin azot ihtiyacını karşılamak için kullanılan bir besin olarak tanımlanıyor. Bitkinin gelişiminin hızlanmasına yardımcı olan, canlılık veren, fotosenteze yardımcı olan ve verimi artıran ürün, gelişimin tüm evrelerinde ekine destek veriyor. Hemen her ekinde kullanımı tercih edilen üre gübresi, üre eksikliğinde yaşanan sorunların önüne geçiyor. Üre yetersiz olduğunda, ekinlerin gelişiminde yavaşlama, yapraklarda solma, verimde azalma görülebiliyor.
Üre Gübresi Çeşitleri Nelerdir?
Üre gübresi içinde yüksek oranda azot bulunduran gübreye deniyor. Ancak iki ve üç besinli kompoze gübreler de içinde genellikle üre gübresi bulunduruyor. Bu nedenle 20.20.0 (azot, fosfor) ve 15.15.15 (Azot, fosfor ve potasyum) gibi kompoze gübreler de, halk arasında üre gübresi çeşitleri içinde anılabiliyor. Kompoze gübrelerin bilinen anlamda üre gübresi olmadığı, forrmülünde bir bileşen daha bulundurduğunun altı çiziliyor.
Üre Gübresi Faydaları Nelerdir?
Üre gübresi, ekinlerin gelişimini hızlandırıyor, boy yapıcı, kök geliştirici etki vadediyor. Meyve ve dane gelişiminde önemli rol üstlenen üre, özellikle hububat ve mısır ekiminin temel destekleri arasında yer alıyor.Üre gübresi faydaları sayesinde dünyanın dört bir yanında giderek daha yaygın bir şekilde kullanılıyor.
- Ürenin yüksek dozda azot bulundurması nedeniyle kullanımı tercih ediliyor.
- Tarımsal değeri yüksek olan üre gübresi bu nedenle sıklıkla kullanılıyor.
- Üre gübresi, tarım araçları üzerinde daha az paslandırıcı etki yapması nedeniyle tercih ediliyor.
- Fiziksel özelliklerinin uygunluğu üre gübresini daha cazip hale getiriyor. Suda hızlı çözünebilme, pratik uygulama üre gübresinin avantajlarını oluşturuyor.
- Birim azot üzerinden incelendiğinde, üre gübresi çok daha ucuza mal oluyor.
Ayrıca üre gübresinin yanıcı olmaması nedeniyle depolama riskinin olmaması ve nötr pH özelliği sayesinde ekine zarar vermemesi önem arz ediyor.
Doğru uygulamada üre gübresi zararları söz konusu olmuyor. Ancak toprak altı uygulama sırasında eğer gübre ekinin köküne veya ekilen tohuma denk gelirse bitkiye zarar verebiliyor. Tohumun çimlenmesi bozuluyor veya tamamen engelleniyor. Fazla üre gübresi uygulaması toprağı asidik hale getirebiliyor ve doğal verimi azaltıyor. Çok fazla kullanımda ekinde yanma görülebiliyor. Ürenin yoğun, fazla ve gereksiz kullanımının çevre için de zararlı olabileceği, atmosferi kirletici etki verebildiği belirtiliyor.
